“Travel is glamorous only in retrospect.” – putovanje je glamurozno samo u retrospektivi, kako je rekao američki romanopisac i putopisac Paul Theroux.
Ova misao otkriva jedan od najvećih paradoksa savremenog turizma, a to je, da ono što doživljavamo na putovanju i ono što pamtimo često se značajno razlikuje. U eri društvenih mreža i ubrzanog tempa života, retrospektiva više nije ritual niti iskustvo, nego nešto što se brzo zaboravlja, čak i prije nego što se uopšte zabilježi.
Nekada je fotografija zahtijevala čekanje i ceremonijalni trenutak dok se razvijala, a danas je to Instagram story koji nestaje za 24 sata. Tokom putovanja naš mozak prolazi kroz transformativno iskustvo. Pamtimo ono što nosi najviše emocija, gdje intenzitet trenutka i kraj iskustva oblikuju sjećanje, a ne ukupna dužina trajanja. Zato se često mnogo više pamte komični ili stresni momenti, poput upetljane nogavice u pedalu bicikla, nego građevina koje smo fotografisali.
Autentična iskustva, poput učenja tradicionalnog recepta od porodice koja pravi sir, ostaju u sjećanju jer uključuju dodir, razgovor i direktnu interakciju. Danas fotografije nestaju u moru sadržaja i često su površne, dok su nekada film i fotoaparat prisiljavaju na pažnju i izbor trenutka. Razlika između autentičnog doživljaja i dokumentovanja je ključna.
Vrcanje meda s lokalcem, branje gljiva, učenje zanata, korištenje javnog prevoza ili jedenje tamo gdje jedu lokalci su iskustva koja se trajno pamte. U njih spada i ispijanje domaće kafe uz kocku šećera i rahat lokum, u nekom tradicionalno uređenom lokalu, poput ovoga gdje se nalazim.
Theroux je u pravu.
Putovanje je glamurozno samo u retrospektivi. Autentična iskustva i spora refleksija kreiraju uspomene koje traju, koje se ne zaboravljaju i koje vrijede više od instant „likeova“.
Marko Radić - Turizam; priče; razmišljanja; promocija 